پتری دیش کورنینگ چیست؟

احتمالا تاکنون در آزمایشگاه‌ها و مراکز آزمایشگاهی بشقاب‌های استوانه‌ای کم عمقی را دیده‌اید و برایتان سوال پیش آمده که این چه وسیله‌ای است. 
پتری دیش یا Petri Dish یکی از تجهیزات آزمایشگاهی است که به شکل بشقابی استوانه‌ای شکل با عمق کم بوده و از آن معمولا به جهت کشت میکروارگانیسم استفاده می‌‎شود. پتری دیش‌ها را معمولا به دو صورت پلاستیکی و یا شیشه‌ای تولید می‌کنند.
با ما تا آخر این مقاله همراه باشید تا به بررسی پتری دیش و کاربردهای آن بپردازیم.
 

تاریخچه تولید پتری دیش

در تاریخچه ساخت پتری دیش‌ها نام جولیوس ریچارد پتری، باکتری شناس و محقق آلمانی به چشم می‌خورد. جولیوس ریچارد پتری دستیار رابرت کخ بوده است. در سال 1877 در آزمایشگاه کاخ، کارکنان و کاربران آزمایشگاه از صفحات شیشه‌ای صافی برای کشت باکتری‌ها استفاده می‌کردند. نحوه کار بدین صورت بود که باکتری‌ها را همراه یک محیط کشت ژلاتینی بر روی سطح بالایی شیشه‌ها ریخته و صفحات را به صورت لایه لایه می‌چیدند. در انتها با استفاده از یک لایه بزرگ شیشه‌ای مجموعه را می‌پوشاندند.
زمانی که پتری این روند و شیوه کار را دید، پیشنهاد یک ظرف دوتایی کوچکتر را داد. ظرف مورد نظر پتری ظرفی گرد با طرفین مسطح و یکی دیگر از ظرف‌ها کمی بزرگتر بود تا بتوان از آن به عنوان یک درب و محافظ استفاده کرد. این ایده و پیشنهاد باعث شد تا ظرف‌های پتری دیش تولید و ساخته شود. البته در این شیوه از آگار به جای ژلاتین استفاده می‌نمایند.
این پیشنهاد و تفکر پتری باعث تحولی در ساخت ظروف شد، که منجر به تولید پتری دیش‌های امروزی گردید.
 

 آگار چیست؟

همانطور که اشاره شد آگار جایگزین ژلاتین در ظروف پتری گردید. آگار پلیمری است که از زیر واحدهای مختلف گالاکتوژ و انواع گونه‌های جلبک قرمز تشکیل می‌شود. استفاده از آگار مزیت‌هایی به نسبت ژلاتین داشته که می‌توان از جمله مزایا به قوی‌تر بودن و استحکام بیشتر در کنار عدم آسیب پذیری در مجاورت میکروارگانیسم‌ها اشاره کرد.
آگارها نقش موثر و مهمی در آزمایشگاه‌ها به خصوص آزمایشگاه‌های میکروبیولوژی ایفا کرده و محیط کشت را برای انواع میکروارگاسم‌ها فراهم می‌کنند. البته استفاده از آگارها فقط به آزمایشگاه‌ها ختم نشده و کاربرد‌های آن در آشپزی و دندانپزشکی نیز به چشم می‌خورد.
 

کاربردهای پتری دیش

پتری دیش‌ها به طور گسترده در آزمایشگاه‌های میکروبیولوژی و علوم زیست شناسی مورد استفاده می‌باشند. ظروف پتری دیش برای ارگانیسم‌هایی که روی یک سطح جامد و یا نیمه جامد رشد می‌کنند، بسیار مناسب می‌باشد. کاربردهای پتری دیش‌ها بسیار گسترده بوده که از جمله آن‌ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :

تشخیص آلودگی

پتری دیش به جهت تشخیص آلودگی محیطی و وسایل آلوده کاربرد دارد. این ظروف به وفور به جهت تشخیص آلودگی بر روی سطوح، لباس، تهیه غذا، ظروف آشپزخانه و بسیاری دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

پرورش میکرو ارگانیسم

محیط کشت معمولا به صورت یک صفحه آگار و یا لایه‌ای به ضخامت چند میلی‌متر ژل آگار می‌باشد. این ژل حاوی مواد مغذی مورد نیاز ارگانیسم نظیر نمک، کربوهیدرات‌ها و غیره می‌باشد. آگار به همراه رنگ‌ها، نشانگرها و موادی دیگر داخل آب گرم حل شده و درون پتری دیش ریخته می‌شود. این مواد مدتی مانده تا خنک شده و پس از جامد شدن نمونه‌ای از ارگانیسم‌ها تلقیح می‌شود.

حشره شناسی

یکی دیگر از کاربردهای پتری دیش‌ها مطالعه رفتار حشرات و حیوانات کوچک می‌باشد. این ظرف، جز ظروف مناسب به جهت رفتار شناسی حشرات است.

میکروبیولوژی

پتری دیش‌ها را می‌توان با استفاده از مواد نیمه جامد پر کرد که روی سطح و یا داخل آن باکتری و سایر میکروارگانیسم‌ها را پرورش داد. این روش به میکروب شناس و کاربر آزمایشگاه اجازه می‌دهد تا شکل، رنگ، اندازه و سایر مواردی که نیاز است را در کلنی‌های تشکیل دهنده مشاهده کند و می‌توان از آن اطلاعات مورد نیاز جهت میکروب شناسی را دریافت کرد.

ویژگی های پتری دیش

همانطور که اشاره شد پتری دیش‌ها معمولا از جنس شیشه و یا پلاستیک ساخته و تولید می‌شوند. در سطح پایینی این ظروف ممکن است توری قرار گرفته باشد، که این توری به اندازه‌گیری تراکم میکروارگانسیم‌های کشف شده می‌تواند کمک کند.
پتری دیش‌ها معمولا دایره شکل بوده و باقطرهایی از 30 تا 200  میلی متر با ارتفاع به قطر 1:10 تا 1:4 تولید می‌شود. البته پتری دیش‌ها با توجه به نیاز آزمایشگاه‌ها و محل‌های مورد استفاده در ابعاد مکعبی و یا چهارگوش نیز تولید می‌شوند. ظروف پتری دیش معمولا یک درب شفاف با عمق کم داشته که شبیه به حالت خود ظرف می‌باشد که ظرف را می‌پوشاند. استفاده از درب‌های شیشه‌ای رایج‌تر بوده و استفاده از درب‌های شیشه‌ای بیشتر پیشنهاد می‌گردد.
 

در آخر

پتری دیش‌های شرکت مبناژن پارس در سایزهای 150، 100، 60، 35 و 245 تولید و عرضه می‌شوند. در طراحی پتری دیش‌های این شرکت منافذی قرار داده شده تا سلول بهتر بتواند تنفس کند. ساختار منحصر به فرد این ظروف می‌تواند حمل و نقل را برای کاربران آسان‌تر نماید.